De koers van Enver:

De juiste hulp, op de juiste plek, op het juiste moment

Online versie bekijken

13 mei jl. maakte staatssecretaris Maarten van Ooijen via een brief aan de Tweede Kamer de kabinetsplannen bekend voor de hervorming van de jeugdzorg. We zijn blij met dit initiatief en de goede voornemens, want de zorg voor onze jeugd moet beter. Wij nemen hierin ook onze verantwoordelijkheid. In dit bericht vertellen we graag hoe.

Onze jeugd verdient beter!

Doel van de transformatie en de nieuwe Jeugdwet was de zorg voor jeugd dichterbij te brengen, wachtlijsten te verminderen en de samenwerking tussen de aanbieders van jeugd- en opvoedhulp en jeugd-ggz te verbeteren. Nu, 6 jaar na de invoering, is het nog steeds niet gelukt die doelen te bereiken. Sterker nog, juist de kinderen en gezinnen met de meest complexe problemen, bij wie de nood het hoogst is, moeten het langst op passende hulp wachten. Ondanks alle goede bedoelingen zien we nog te weinig integrale hulpverlening, instanties blijven naar elkaar doorverwijzen en jongeren worden te vaak overgeplaatst. We kennen allemaal de schrijnende verhalen van kinderen en gezinnen die hiervan de dupe zijn. Voor professionals is het ook enorm frustrerend; zij willen graag hun cliënten goed helpen, maar beschikken niet altijd zelf over alle benodigde specialistische expertise en kunnen die ook niet eenvoudig inschakelen. Een herschikking en verrijking van het hulpaanbod zijn noodzakelijk om een beter dekkend en goed werkend zorglandschap te realiseren.  

Specialistische hulp en integrale zorg zo dichtbij mogelijk

Enver wil het verschil maken door ‘de juiste hulp, op de juiste plek, op het juiste moment’. In het bijzonder voor de meest kwetsbare kinderen, jongeren en gezinnen met complexe of gestapelde problematiek. Hen willen we in ieder geval passende hulp bieden, binnen het vakgebied j&o en voor een deel in het multidisciplinaire domein samen met de jeugd-ggz en jeugd met beperking (jmb, ook bekend als lvb).

Als specialist in jeugd- en opvoedhulp blijven we actief in alle onderdelen van de keten.

In het voorveld - in of nabij de wijk, op scholen en bij huisartsen - zetten we in op (vroegtijdige) signalering van complexe problemen en deskundige triage, zodat vanaf de start passende zorg geboden kan worden. Als aanvulling op het lokale zorg- en welzijnsaanbod voor lichtere hulpvragen investeren wij in onze specialistische, ambulante interventies en brengen we ons behandelaanbod dichterbij, zodat ook ingewikkelde hulpvragen snel en ambulant kunnen worden opgepakt. Wanneer sprake is van complexe, meervoudige problemen kunnen jeugdigen bij ons terecht voor (hoog) specialistisch intensieve (residentiële) behandeling, eventueel in combinatie met een specialistisch intensieve ggz-behandeling vanuit de jeugd-ggz of een jmb-traject. Door in de hele keten actief te zijn, verbeteren we de toegang tot intensievere hulp en kan er sneller worden op- en afgeschaald.

De wachttijden voor de jeugd-ggz willen we structureel helpen verminderen door:

• in of dichtbij wijkteams en sociale teams basis jeugd-ggz te bieden, bestaande uit diagnostiek en enkelvoudige, kortdurende behandeling.
• het versterken van specialistische jeugd-ggz behandeling door samen te werken in multidisciplinaire teams, zodat naast de medische behandeling ook andere belemmerende factoren in het opgroeien en opvoeden systemisch en met gebruik van informele steun worden opgelost.

Binnen Enver en samen met de jeugdzorgpartners voeren we het gesprek over onze ambities en geven we hieraan op weg naar 2025 vorm. Op diverse plekken zijn al mooie initiatieven en samenwerkingen. Dit geeft ons vertrouwen dat we met elkaar betere zorg voor jeugd kunnen realiseren.

Hulp die werkt

Kinderen en gezinnen hebben recht op jeugdhulp die kwalitatief goed én effectief is. Enver borgt dit met goed opgeleide jeugdzorgwerkers, die (bewezen) effectieve werkwijzen en methoden inzetten en werken volgens kwaliteitsstandaarden.

In het belang van passende hulp voor kinderen, jongeren en gezinnen dragen we bij aan inhoudelijke ontwikkeling en innovatie van ons vakgebied. Continu verdiepen en delen we onze kennis, in ons werkgebied en met professionals en instanties elders in het land.

We kiezen voor een beperkt aantal thema’s waarin we expert zijn. Daarmee brengen we binnen onze organisatie focus aan en scheppen we ruimte om te investeren in vernieuwing en versterking van het aanbod. Onze expertgebieden zijn:

• Huiselijk geweld en kindermishandeling
• Trauma (relationeel) en hechting
• Ouderschap en complexe scheiding
• Crisishulpverlening
• Diagnostiek en behandeling voor het jonge kind

Daarnaast zijn er drie grote bewegingen typerend voor onze hulpverlening. Deze raken de kern van ons werk en vragen om een brede aanpak:

• De Enver hulpverlener; basishouding en circulair werken
• Hulp in nabijheid
• Als het thuis (even) niet meer gaat

De keuze voor expertgebieden betekent niet dat andere thema’s er voor ons niet meer toe doen. In de ontwikkeling en uitvoering van onze hulp sluiten we altijd aan op de behoeften van kinderen, jongeren en gezinnen.

Succesvolle integrale samenwerking: De Schelp  

In de regio Midden-Holland werkt Enver al jaren samen met kinder- en jeugdpsychiatrie LUMC Curium op het gebied van kwetsbare jonge kinderen en hun gezinnen. Vaak volstaat ieders eigen zorgaanbod of kunnen we door onderlinge consultatie en verwijzing passende hulp bieden. Een groep kinderen viel echter tussen wal en schip. Deze kinderen vormden onze drijfveer om, samen met een school voor speciaal onderwijs (SO de Piloot), dagbehandelingsgroep De Schelp te ontwikkelen.

De Schelp is voor kinderen met problematiek die te complex is voor de reguliere behandelgroepen van Enver en te jong zijn of (nog) te weinig psychiatrisch te diagnosticeren zijn om naar de dagbehandeling van LUMC Curium te gaan. De kinderen zijn nog niet, of niet meer, plaatsbaar binnen het onderwijs. Vrijwel alle kinderen, en vaak ook hun gezinsleden, hebben meervoudige, complexe problematiek.

Ouder: 

"Dit is de eerste plek waar op een helpende en positieve manier werd gekeken naar onze zoon en ons.”

Voor alle kinderen op De Schelp geldt dat er ernstige gedrags- en emotie-regulatieproblemen zijn ontstaan, die tot vastlopen thuis en op het dagverblijf of op school hebben geleid. Aanpak van deze problematiek vraagt om een ervaren, stabiel en multidisciplinair team. Integraal werken sociotherapeuten, j&o hulpverleners, psychiater, logopedist, leerkracht, intern begeleider, gedragswetenschapper en  fysiotherapeut intensief samen. Inmiddels heeft de inzet van dit (netwerk)team de naam 'De Schelp' meer dan waar gemaakt: een veilige omhulde plek voor jonge kinderen om tot ontwikkeling te komen.

Ouder:

“Het heeft ons en ons kind erg geholpen. Je merkt dat iedereen (juffen en andere behandelaars) weten waar ze het over hebben en ons goed begrijpen.”

Kind, op de vraag wat vind je top bij De Schelp:

“Muziek luisteren en dat de juffen luisteren naar mij. In de klas gingen ze mij helpen met werkjes doen als het moeilijk was.”

Medewerker:

"Het is weer een uitdaging in mijn werk. Grensverleggend om met een nieuwe ingewikkelde doelgroep te leren werken in een veilig team.”

Problemen voorkomen en aanpakken kan het best in de eigen leefomgeving. Wanneer een jeugdige in de knel zit, uit zich dit vaak op school. Enver heeft daarom medewerkers in en om scholen en de kinderopvang. Op Rotterdamse scholen verzorgen wij onder meer Onderwijs-zorgarrangementen (OZA).

Sinds 2018 werken we intensief samen met Pameijer aan de OZA-opdracht. Zo hebben we er met elkaar voor gezorgd dat jeugdigen onderwijs konden blijven volgen, ondanks hun moeilijkheden. Vanaf augustus 2022 sluiten partners IHUB en Yulius zich bij ons aan en vormen we samen het OZA Specifiek team. Dit team levert een integraal hulpaanbod in het speciaal onderwijs. Samen hebben we kennis van en ervaring met álle doelgroepen in het jeugddomein en kunnen we adequaat inspelen op hulpvragen, ook als deze complex of gelaagd zijn. We beschikken over een breed scala aan methodieken en interventies om jeugdigen én leerkrachten te versterken.

Waar mogelijk bieden we ondersteuning in groepsverband, waar nodig individueel. We helpen de jeugdigen en betrekken en versterken leerkrachten/docenten en schoolteams. Onze insteek is, met zo kort mogelijke interventies zo duurzaam mogelijk resultaat te behalen. Onze medewerkers werken flexibel, efficiënt en zijn toegankelijk; jeugdigen, schoolteams en leerkrachten kunnen altijd snel en laagdrempelig bij ons terecht. 

De basis voor goede jeugdhulp is goed naar de behoeften van cliënten te luisteren en samen met hen te werken aan oplossingen. Ons doel is gelijkwaardige participatie van (ex)cliënten en ervaringsdeskundigen op alle niveaus binnen Enver. Hierin zijn we lerende, maar zijn ook al mooie successen behaald, bijvoorbeeld:

• op cliëntniveau werken we autonomieversterkend o.a. met de JIM aanpak en Mijn Pad,
• op afdelingsniveau zijn er regelmatig bewonersvergaderingen en ouderochtenden,
• regionaal en Enver breed worden cliënten steeds vaker actief betrokken bij de doorontwikkeling van een hulpvorm, zo loopt er bv. een project waarin eigen ouders van pleegkinderen worden betrokken.
• cliënten hebben meegedacht in diverse inschrijvingen opdrachten en aanbestedingen,
• de cliëntenraad, jongerenraad en pleegouderraad geven gevraagd en ongevraagd advies.

Regelmatig organiseren we informele bijeenkomsten met medewerkers (veelal managers en beleidsmakers) en cliënten/ervaringsdeskundigen waarin we met elkaar van gedachten wisselen over participatie, knelpunten in de hulp en wat we samen kunnen doen ter verbetering. Dit levert ons heel waardevolle en nieuwe inzichten op. Cliënten geven aan dat ze het fijn vinden om gehoord te worden. Geïnspireerd door deze positieve ervaring zetten medewerkers op alle niveaus binnen Enver concrete stappen om cliënten te betrekken.

We bevelen gemeenten en zorgpartners van harte aan om cliënten te laten participeren, bijvoorbeeld in de vorm van dialoogsessies.

Daisy (20), voorzitter cliëntenraad en lid jongerenraad:

“Ik kan nu met mensen in de organisatie praten over onderwerpen die voor cliënten belangrijk zijn. Wanneer wij vinden dat iets beter kan of moet dan is er ruimte om dat te zeggen en samen na te denken over mogelijkheden. We zeggen het ook als we het juist ergens wel mee eens zijn. 

In de afgelopen tijd hebben we veel verschillende dingen gedaan. Zo ben ik bijvoorbeeld betrokken geweest bij sollicitatieprocedures. En, met de jongerenraad hebben we een onderzoek gedaan onder pleegjongeren. Belangrijke signalen daaruit zijn door ons ter verbetering gepresenteerd aan de pleegzorgmedewerkers.”

Inzet ervaringsdeskundigen

Enver is partner in het project ExpEx Rotterdam; getrainde ervaringsdeskundigen bieden vanuit een gedeelde ervaring steun aan lotgenoten, geven hoop en behartigen belangen. We willen dit verbreden naar alle hulp in ons hele werkgebied, als individuele steun voor cliënten en om de leef- en systeemwereld wereld aan elkaar te verbinden.

Kleinschalige woonvoorziening

Begin 2021 is Enver gevraagd te onderzoeken of we in nauwe samenwerking met andere ketenpartners een kleinschalige woonvoorziening binnen het zorglandschap van Zuid-Holland Zuid konden verwezenlijken. Een mooi uitdaging, die we met beide handen hebben aangegrepen.

De vraag kwam voort uit een toenemend aantal zorgaanvragen voor kinderen met gelaagde problematiek waarvoor passende zorg binnen de regio ontbrak. In bijzonder moest er een oplossing komen voor jongeren tussen de 10 en 15 jaar, met complexe problematiek op verschillende domeinen, veelal gepaard gaand met grensoverschrijdend en/of moeilijk verstaanbaar gedrag.

Ambulante hulp was voor deze doelgroep onvoldoende om duurzame resultaten te bereiken. Het gemis aan passende voorzieningen leidde tot wachttijden, escalatie van problemen, crisissen en uithuisplaatsingen. Plaatsing in een gesloten voorziening was soms het enige alternatief. Om vanuit die geslotenheid de weg terug te vinden (afschaling zorg) was voor deze jongeren dan ook weer heel lastig, omdat de zorg onvoldoende aansluit op wat zij nodig hebben.

Voor een passende oplossing voor deze jongeren en hun gezinnen, zijn we in contact getreden met Yulius en ASVZ. Vanuit de visie ‘Jij mag hier wonen, zijn wie je bent en je mag hier onvoorwaardelijk zijn!’ wilden we met elkaar een plek realiseren waar deze jongeren tot rust kunnen komen, zich kunnen stabiliseren en waar het perspectief in beeld kan worden gebracht. Een voorziening waarin de benodigde expertise wordt gebundeld om de complexe, gelaagde problematieken en het grensoverschrijdende gedrag en/of moeilijk verstaanbaar gedrag te begeleiden.

Na een gedegen onderzoek en voorbereiding is een team samengesteld en bouwden we ons pand aan de Besarstraat in Dordrecht om tot een prikkelarme, veilige en bovenal fijne woonomgeving voor jongeren. Eind 2021 openden we onze deuren. De leidende methodieken waarmee we werken, zijn Triple C, Trauma Sensitief werken, Geweldloos verzet en Competentie- Oplossings- en Systeemgericht werken. Maatwerk staat hierbij voorop.

Meer informatie of reageren?

In ons beleidsplan 'De koers van Enver kun je meer lezen over onze ambities. We nodigen gemeenten, scholen en zorgaanbieders van harte uit om te reageren op onze voornemens, ons te inspireren en aanvullingen te doen. Je contactpersoon bij Enver, de bestuurder of regiomanager gaat graag met je in gesprek om ideeën uit te wisselen en nieuwe mogelijkheden voor samenwerking te onderzoeken.

Esther Reinhard, bestuurder:

estherreinhard@enver.nl

Margo ter Heegde, regiomanager Midden-Holland:

margoterheegde@enver.nl

Marnix van de Kerkhof, regiomanager Rotterdam Noord en CKL:

marnixvandekerkhof@enver.nl

Ton Haksteeg, regiomanager Rotterdam Zuid:

tonhaksteeg@enver.nl

Ben van der Post, regiomanager regiogemeenten Rotterdam Rijnmond:

benvanderpost@enver.nl

Aleksandra Trobok, regiomanager Zuid-Holland Zuid:

aleksandratrobok@enver.nl

Deze uitgave is speciaal ontwikkeld voor relaties van Enver.

Wil je geen nieuws meer van ons vangen? Klik dan hier. 

www.enver.nl | info@enver.nl | 085 486 70 70